Waarom teams en organisaties dienend leiderschap verdienen
Het bedrijfsleven blijft zich continu ontwikkelen: teams worden kleiner, meer betrokken, autonomer en werken met snelle feedback-loops en een gezamenlijke purpose. En als het bedrijfsleven zich ontwikkelt, mag je ook verwachten dat de leiderschapsstijlen dat doen. We zien dan ook steeds meer dat de traditionele, hiërarchische en autoritaire vormen iets missen. Een leiderschapsstijl die wel aansluit op die ontwikkelingen, is Servant Leadership − ofwel dienend leiderschap. In deze blog leggen we je uit waarom alle teams en organisaties dienend leiderschap verdienen.
Wat is dienend leiderschap?
Steeds meer organisaties realiseren zich dat de traditionele manier van leiderschap, die waar een leider alleen overziet en aanstuurt, niet meer even effectief is. Daardoor neemt de belangstelling voor Servant Leadership, een leiderschapsvorm die in 1970 door Robert Greenleaf is geïntroduceerd, steeds meer toe.
Het grootste onderscheid ten opzichte van andere vormen van leiderschap, is dat bij Servant Leadership een leider niet alleen aanstuurt, maar in de eerste plaats dienstbaar is aan de groep. De dienende leider kan een manager zijn, maar evengoed kan je het terugzien in een Scrum Master of teamlid.
Kernbegrippen zijn: empathie, aanhoren, welzijn, overtuiging en vooruitzien. Deze begrippen komen altijd terug in de drie essentiële onderdelen van dienend leiderschap:
- Anderen helpen;
- Anderen laten groeien;
- Zorgen voor de omgeving.
Deze vorm van leiderschap is in de essentie meer een benadering van hoe je wilt zijn als leider, dan dat het een stijl is die je over de lange termijn kunt ontwikkelen. De volgende situatie illustreert dat goed: hoe vaak hoor je een manager vanuit overtuiging niet zeggen: “Kom niet bij me met alleen problemen maar kom met oplossingen? Een veelgehoorde overtuiging dat het zo zou moeten werken. De vraag is waar de menselijke maat is in deze benadering en in welke mate het ruimte biedt voor reflectie of leer ervaringen. Want hoeveel ruimte laat dit voor medewerkers om te zeggen: “Ik weet het niet” of “ik heb een fout gemaakt en heb hulp nodig”?
Hoe stimuleer je jouw team?
Dienend leiderschap gaat uitstekend samen met prestatieverbetering. Bij deze manier van leiden is de leider namelijk steeds bezig met dat wat de medewerker nodig heeft om te groeien. Dit biedt enorme ontwikkelkansen voor minder presterende, en bovengemiddeld goed presterende, medewerkers. Ook stimuleert dienend leiderschap het vertrouwen om te experimenten, innoveren en leren door fouten durven te maken. Om te zorgen dat je team gemotiveerd is en continu blijft verbeteren, zijn er een aantal kernzaken die je als dienend leider in het oog moet houden:
- Zorg voor een open en transparante werksfeer: teamleden dienen ieders ins en outs te weten, zodat zij precies weten wat ze aan elkaar hebben; een dienend leider heeft in alle situaties de moed om de waarheid, hoe onplezierig die ook kan zijn te spreken en geeft zo het goede voorbeeld.
- Creëer een gevoel van verbondenheid. Een gemeenschappelijke missie of een collectief doel bieden hier mogelijkheden. Daarnaast kan het tonen van eigen kwetsbaarheid ook bijdragen aan de onderlinge verbondenheid. Dit zorgt dat alle teamleden hetzelfde voor ogen hebben, waardoor zij allen in het belang van dit doel zullen opereren;
- Geef alle teamleden controle over hun eigen prestaties. Als dienend leider geef je ruimte in ruil voor een maximale inzet. Maken de teamleden fouten? Geen probleem, zolang jij ze kunt laten inzien wat er fout is gegaan, hoe het in de toekomst goed gaat en wat het teamlid hiervan heeft geleerd.
De kracht van luisteren en empathie
Een fundamenteel aspect van dienend leiderschap dat vaak onderschat wordt, is het vermogen om écht te luisteren en empathie te tonen. Een dienende leider zet deze vaardigheden in om een diepe verbinding met teamleden te creëren. Door actief te luisteren, begrijpt de leider niet alleen de uitgesproken woorden, maar ook de niet-uitgesproken gevoelens en gedachten van medewerkers. Deze vorm van empathie stimuleert een omgeving waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt, wat cruciaal is voor het bevorderen van vertrouwen en openheid binnen het team. Het vermogen om je echt in te leven in de situatie van anderen leidt tot betere besluitvorming en probleemoplossing, omdat de leider een completer beeld heeft van de situatie en de behoeften van het team.
“The true price of leadership is the willingness to place the needs of others above your own. Great leaders truly care about who they are leading rather than where they are leading them to.
Simon Sinek – Start with Why
Cultuur van continue verbetering
Een ander belangrijk element van dienend leiderschap is het cultiveren van een cultuur van continue verbetering en levenslang leren. Een dienende leider erkent dat groei en ontwikkeling essentieel zijn, niet alleen voor het individu, maar voor het hele team en uiteindelijk voor de organisatie. Door een omgeving te creëren waar fouten worden gezien als kansen om te leren, moedigt de dienende leider teamleden aan om buiten hun comfortzone te treden en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Dit gaat hand in hand met het geven van constructieve feedback en het vieren van successen, groot en klein. Een cultuur waarin continu verbeteren en leren wordt omarmd, leidt tot innovatie, aanpassingsvermogen en uiteindelijk tot een competitief voordeel.
Wees de verandering
In de snel veranderende wereld van vandaag is het duidelijk dat dienend leiderschap niet langer een mooie bijkomstigheid is, maar een noodzakelijke voorwaarde voor succes. De voordelen van deze leiderschapsstijl − van het creëren van een krachtige, samenhangende teamgeest tot het stimuleren van innovatie en het bevorderen van een cultuur van respect en wederzijds vertrouwen − zijn te significant om te negeren. Het is tijd om te erkennen dat echte leiderschap niet gaat over het bevelen en controleren, maar over het dienen en faciliteren van de groei en ontwikkeling van anderen. Of je nu een ervaren leider bent of iemand die net begint met het verkennen van de principes van dienend leiderschap, de uitdaging is helder: wees de verandering die je in je team of organisatie wilt zien. Begin met luisteren, toon empathie, en creëer een omgeving waarin iedereen wordt aangemoedigd om te groeien en te bloeien. Jouw reis naar dienend leiderschap kan de katalysator zijn voor transformatie, niet alleen binnen je team, maar binnen de gehele organisatie.
Laten we samen die stap zetten
Wil je meer te weten komen over dit onderwerp? Ik coach veel leidinggevenden in hun ontwikkeling en geef diverse workshops waarin deze onderwerpen aan bod komen. Neem gerust contact op voor meer informatie
Wellicht vind je dit ook interessant
-
Case study – OKR Implementatie
Succesvolle OKR implementatie bij multinational OKR’s organisatie breed, in een internationale context implementeren kan een uitdaging zijn. In deze case…
-
Verschillen input, output, outcome
Van Input naar Output en Outcome Het is ontzettend belangrijk om te weten wat je wilt bereiken en hoe je dit kunt meten. Maar om echt succesvol te zijn, moet je niet alleen weten hoeveel input en output er is, maar ook het uiteindelijke effect van wat je doet. Het draait immers om de impact…
-
Hoe bepaal je de juiste Objectives?
Een veel gehoorde vraag. Zowel in OKR trainingen als bij de voorbereiding op de volgende OKR cyclus. Het bepalen van de juiste onderwerpen waar je je Objectives op gaat schrijven, kan een uitdagende vraag zijn. En alhoewel er geen verkeerde keuzes zijn, kan het wel van invloed zijn op de impact die je in een cyclus wilt maken. Hoe…