Waarom teams en organisaties dienend leiderschap verdienen

Wat is dienend leiderschap?

Steeds meer organisaties realiseren zich dat de traditionele manier van leiderschap, die waar een leider alleen overziet en aanstuurt, niet meer even effectief is. Daardoor neemt de belangstelling voor Servant Leadership, een leiderschapsvorm die in 1970 door Robert Greenleaf is geïntroduceerd, steeds meer toe.

Het grootste onderscheid ten opzichte van andere vormen van leiderschap, is dat bij Servant Leadership een leider niet alleen aanstuurt, maar in de eerste plaats dienstbaar is aan de groep. De dienende leider kan een manager zijn, maar evengoed kan je het terugzien in een Scrum Master of teamlid.

Kernbegrippen zijn: empathie, aanhoren, welzijn, overtuiging en vooruitzien. Deze begrippen komen altijd terug in de drie essentiële onderdelen van dienend leiderschap:

• Anderen helpen;
• Anderen laten groeien;
• Zorgen voor de omgeving.

Deze vorm van leiderschap is in de essentie meer een benadering van hoe je wilt zijn als leider, dan dat het een stijl is die je over de lange termijn kunt ontwikkelen. De volgende situatie illustreert dat goed: hoe vaak hoor je een manager vanuit overtuiging niet zeggen: “Kom niet bij me met alleen problemen maar kom met oplossingen? Een veelgehoorde overtuiging dat het zo zou moeten werken. De vraag is waar de menselijke maat is in deze benadering en in welke mate het ruimte biedt voor reflectie of leer ervaringen. Want hoeveel ruimte laat dit voor medewerkers om te zeggen: “Ik weet het niet” of “ik heb een fout gemaakt en heb hulp nodig”?

Hoe stimuleer je jouw team?

Dienend leiderschap gaat uitstekend samen met prestatieverbetering. Bij deze manier van leiden is de leider namelijk steeds bezig met dat wat de medewerker nodig heeft om te groeien. Dit biedt enorme ontwikkelkansen voor minder presterende, en bovengemiddeld goed presterende, medewerkers. Ook stimuleert dienend leiderschap het vertrouwen om te experimenten, innoveren en leren door fouten durven te maken. Om te zorgen dat je team gemotiveerd is en continu blijft verbeteren, zijn er een aantal kernzaken die je als dienend leider in het oog moet houden:

1. Zorg voor een open en transparante werksfeer: teamleden dienen ieders ins en outs te weten, zodat zij precies weten wat ze aan elkaar hebben; een dienend leider heeft in alle situaties de moed om de waarheid, hoe onplezierig die ook kan zijn te spreken en geeft zo het goede voorbeeld.
2. Creëer een gevoel van verbondenheid. Een gemeenschappelijke missie of een collectief doel bieden hier mogelijkheden. Daarnaast kan het tonen van eigen kwetsbaarheid ook bijdragen aan de onderlinge verbondenheid. Dit zorgt dat alle teamleden hetzelfde voor ogen hebben, waardoor zij allen in het belang van dit doel zullen opereren;
3. Geef alle teamleden controle over hun eigen prestaties. Als dienend leider geef je ruimte in ruil voor een maximale inzet. Maken de teamleden fouten? Geen probleem, zolang jij ze kunt laten inzien wat er fout is gegaan, hoe het in de toekomst goed gaat en wat het teamlid hiervan heeft geleerd.

Cultuur van continue verbetering

Een ander belangrijk element van dienend leiderschap is het cultiveren van een cultuur van continue verbetering en levenslang leren. Een dienende leider erkent dat groei en ontwikkeling essentieel zijn, niet alleen voor het individu, maar voor het hele team en uiteindelijk voor de organisatie. Door een omgeving te creëren waar fouten worden gezien als kansen om te leren, moedigt de dienende leider teamleden aan om buiten hun comfortzone te treden en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Dit gaat hand in hand met het geven van constructieve feedback en het vieren van successen, groot en klein. Een cultuur waarin continu verbeteren en leren wordt omarmd, leidt tot innovatie, aanpassingsvermogen en uiteindelijk tot een competitief voordeel.